Geçen yazımızda konunun tıp, etik ve iyi klinik uygulamalar yönünden çok önemli bir “case” vaka olduğunu ve bu bakımdan özellikle genç araştırmacıların bunları iyi bilmeleri ve beyinlerini yıkamak isteyenlerin kimin ve neyin esiri olduklarını iyi anlamaları için konuyu mümkün olduğu kadar uzun yazdığımızı söylemiştik.
Bu tip konuları merak edenlerin konuları kendilerinin araştırmaları ve firmaların paralı konuşmacılarına gerekli soruları sorması ile Türkiye’de de bilimde bir ilerleme olacak, aksi takdirde şimdiye kadar olduğu gibi, firmaların beyin yıkayıcılarının esiri olacağı bir gerçektir.
İsterseniz hikayemize kaldığımız yerden devam edelim. Geçen yazıda Dr.Campbell’i anlatmıştık. Yeni kahramanımız ise Şikago banliyösünde doktorluk yapan dahiliye uzmanı Dr. Carl R. Lang. Dr. Lang da Study 3014 de sahtekarlık yapan birçok doktordan birisi. Hatırlarsanız çalışmaya 1800 doktor ve 24 binden fazla hasta katılıyor. Ve bu Ketek’e ruhsat alabilmek için Aventis’in en son şansı…
Lang, Dr. Campbell’den sonra en çok hastası olan Aventis araştırıcısı. FDA raporuna göre “iyi klinik uygulamalar’(GCP)a” hiçbir şekilde uymayan Dr. Lang’ın sahtekarlıkları ( Kris Hundley, 2 Eylül 2007):
• Çalışmaya 251 hasta almış. Protokole göre bir merkezin en fazla alabileceği hasta sayısı 50 (Dr.Campbell 407 hasta almıştı.)
• Çalışmaya emziren kadınlar ve ilaç allerjisi olanlar dahil edilmiş
• Kaynak dökümanlar ve Lang’ın dökümanları arasında çok önemli farklılıklar var
• Mecburi ve gerekli olan laboratuvar testleri yapılmamış
• İstenmeyen ilaç etkilerini bildirmemiş
Lang verdiğ ifadede FDA’in bulduğu eksikliklerin hiçbirisinin hastaların sağlığını etkilemediğini(!), bunların kendisinin tecrübesizliğinden kaynaklandığını ileri sürmüştür. Bu ifade de FDA ve Aventis’i tatmin etmiş olmalı ki Lang’ın daha sonra 8 ilaç araştırmasına katılmasına ses çıkartılmamış ve FDA tarafından başka bir denetleme geçirmemiştir!!!
(Merak edenler: http://www.accessdata.fda.gov/scripts/cder/CLIIL/index.cfm?fuseaction=Browse.Browse&NameFirstLetter=L&StartRow=41&SortField=LastName&SortRequest=0adresinden klinik araştırmalara katılan diğer doktorları ve denetleme sırasında bulunan protokol ihlallerini bulabilirler ).
FDA yetkilileri San Diego’da Dr. Egisto Salerno’yu incelediğinde, Dr. Salerno’nun da (max. 50 hasta alabilecekken) 214 hasta aldığını ve Dr. Salerno’nun diplomasının çalışmanın yapıldığı tarihlerde kokain kullanmak, silah taşımak ve karısını öldürmeye teşebbüsten dolayı askıya alındığını öğrenirler.
Diğer bir sahtekarımız Indiana’dan Dr William Terpstra. Sahtekarlığa 150 hasta ile katılmış!!.. Çalışma süresince 20 protokol ihlali yapmış.
Diğer bir sahtekar Ketek araştırmacısı Virginia’dan Dr. Jeffrey McLeod. FDA, 24 Ekim 2005’de, çok geç olsa da, McLoad’ın bundan böyle klinik araştırmacı olamayacağına karar verir ve Ketek araştırmasındaki rolünü açıklar! Ve der ki “Yapılan araştırmalar sizin bilerek iyi klinik uygulama prensiplerini çiğnediğiniz ve FDA’e veya sponsora sahte ve yanlış bilgi verdiğiniz anlaşılmıştır.”.Nedir McLoad’ın sahtekarlıkları:
1. Çalışmaya katılanların bir kısmına onanmış olur formu vermemek
2. Çalışmaya katılan bazı deneklere olur formlarının çalışmayı bitirdikten sonra imzalatmak
3. Bazı deneklere eksik formları daha sonra doldurultuğu
4. Birçok hastanın laboratuvar test sonuçlarının bulunmaması
5. Kadın hastaların bir kısmının gebelik testlerinin bulunmaması
6. İki hastada “kardiyak arrest” görülmesine rağmen, bunun rapor edilmemiş olması
7. Bazı hastaların hangi ilacı aldıklarının belli olmaması
8. Penisilin allerjisi olan bir hastanın çalışmaya dahil edilmesi
Vay anasını sayın seyirciler!!!! Okudukça insanın tüyleri diken diken oluyor. Etik geçinen firmanın etikliğine bakın… Acaba Türkiye’deki çalışma sonuçları nasıldı?.. Türkiye’deki araştırmalar için lütfen ekleri inceleyin!
Nasıl oluyor da böyle etik dışı araştırma yapan firmalar usta hırsız gibi çeşitli ülkelerde merkezden organize edilen “iyi klinik uygulamalar” toplantıları düzenleyerek yaptıklarını ört-bas etmeye çalışırlar? .. Bu kediye ciğer emanet etmek değilmidir???
Nisan 2006’da NEJM’de yayınlanan bir makalede (N Engl J Med 354:1589, April 13, 2006) Study 3014’e atıfta bulunarak Ketek’in diğer antibiyotiklerden daha emniyetli olduğu iddia edilmektedir. Yazarlar incelendiğinde ise 6 yazardan 5 tanesinin Aventis’ten para aldığı, 6. yazarın ise zaten Aventis mensubu olduğu ortaya çıkmakta!!!..
Hatırlanacağı üzere 1999’da 2.5 milyon kişide kullanılmış, Trovan 14 karaciğer yetmezliği ortaya çıkması üzerine piyasadan çekilmiş, benzer şekilde çok daha az karaciğer yan etkisi sebebi ile Türkiye’de bile nimesulid yasaklanmış, daha sonra bunun doğru olmadığının gösterilmesiyle tekrar piyasaya çıkmıştır.
Lumirakoksib daha az hepatik yan etkiye sahip olmasına rağmen FDA’den ruhsat alamamışken 50’nin üzerinde karaciğer yetmezliği, transplantasyon ve 5 ölüm olmasına rağmen Ketek halen nasıl kullanılıyor? Herhalde yetkililer bunun cevabını biliyorlardır. Söyleseler de bizde öğrensek!
“Bu hikayede tek ahlaksız (dishonest) oyuncu FDA değildir. Sanofi-Aventis ilacın incelenme süresi boyunca işlemleri iteklemiş ve Ketek hakkındaki hakikatleri saklamıştır (Times Editorial, 31. Mayıs 2007)”. FDA iç yazışmaları açığa çıktığında olay biraz daha aydınlanır.
FDA çalışanlarından Ketek dosyası sorumlularından birisi olan Dr. Ross, ilacın risk profili dolayısı ile “sinüzit ve bronşit” tedavisinde kullanılmasının şüpheli olduğunu FDA intranetinde rapor eder.
Bunun üzerine Dr. Ross’un patronu Dr. Soreth bu ifadeyi değiştirmesini ister ve Dr. Ross yazdıklarını değiştirerek ilacın bu endikasyonlarda kullanılmasının daha ileri bilgilere ihtiyaç vardır diye işi sulandırır.
Daha önce ki yazımızda da belirttiğimiz gibi FDA, Ketek’i 1 Nisan 2004’de “sinüzit, bronşit ve pnömoni” endikasyonlarında , Study 3014’deki bütün sahtekarlıklara rağmen, kullanılmak üzere kabul eder. Ve halen Aventis Study 3014’ü ilacın emniyetini ispat etmek için kullanmaya devam eder(Dr.Ross’un NEJM deki “ The FDA and the Case of Ketek” makalesi; http://content.nejm.org/cgi/content/full/356/16/1601 adresinden ücretsiz olarak temin edilebilir.)
1 Mayıs 2006’da parlamenter E. Markey ve H. Waxman, FDA’e bir mektup gönderek Ketek’in kabulünün FDA’in cok ciddi bir kusuru olduğunu bildirdiler. A.B.D Senato Finans Komitesi Başkanı Senatör Grassley, 8 Haziran 2006’da FDA’e başka bir mektup gönderek “Ketek ile ilgili klinik araştırmaları askıya almayı düşünüp düşünmediklerini” sordu.
Aventis 4000 civarında çocukta ABD’nde ve diğer ülkelerde kulak ve bademcik enfeksiyonlarında Ketek’i denemekteydi. “Clinical Trial.gov” web sayfası incelendiğinde ABD’nde 6 ay-13 yaş arasında Ketek çalışmaları olduğu görülmekte. Bunlardan bazıları:
o TELI COM: Telitromycin in children with otitis media
o TELI TON: Telithromycin in Tonsillitis
o Comparative Study to Evaluate the Efficacy and Safety of Telithromycin Given Once Daily Versus Cefuroxime Axetil Given Twice Daily in Children With Middle Ear Infections
o TELI TAD: Telithromycin in Tonsillitis in Adolescents and Adults
İş işten geçtikten sonra FDA, Sanofi-Aventis’in Ketek’i çocuklarda bademcik ve kulak enfeksiyonlarında klinik araştırma isteğini reddeder, araştırmaları durdurur ve daha sonra Ketek’in çocuklarda kullanılmasında yasaklar.1 Mayıs 2006’da Senatör Grassley, FDA’i bombardmana tutar ve sorar:
1.) Düzmece-sahte (fraudulent) data ile Ketek’in tekrar ruhsat müracaatı nasıl kabul edildi?
2.) Suçlanan sahte bir araştırma Danışma Kurulu’na Ketek’in kabul veya reddi için nasıl sunulur?
3.) Bazı FDA mensuplarına daha önceden sahte araştırmanın Danışma Kurulu’na takdimi istenmiş mi?
4.) Hepatik, vizüel, kardiyovasküler ve vaskülit yan etkileri bilinen bir ilacın 6 aylık çocuklarda kullanılmasına nasıl müsaade edilir?
5.) Sahtekarlıklar olduğu bilinen bir klinik araştırma sonuçları nasıl halen ilacın emniyetini ispat için kullanılabilmekte?
Keşke bu tip soruları sorabilecek kurum Türkiye’de de olsa!!!
Not:
1.) Sahte araştırma, sahte ilaçtan sonra Türkiye miyadı geçmiş ilaç yolsuzluğu ile yüz yüze geldi. Olay Türkiye için yeni bir olay değildi ama boyutlarının çok büyük olması haberi ön plana çıkarttı.
Aralarında profesör ünvanı bile almış sahtekakarlara bakalım meslek örgütleri (TTB, TEB) ne yapacak? Sağlık Bakanlığı, ABD olduğu gibi bu sahtekarların diplomalarını askıya alabilecek mi? Gerek sahte ilaç satmak, gerekse süresi dolmuş ilaçları satmak “TEAMMÜDEN ADAM ÖLDÜRME suçu olup, cezası ömür boyu hapistir.
2.) Daha önce de defalarca yazmamıza rağmen hiç bir cevap alamadığımız bir soruyu tekrar soruyoruz. Etik kurullardaki (lokal ve merkezi) bazı üyeler ile ilaç firmaları ve CRO’lar arasında çıkar ilişkisi (parasal veya diğer) var mıdır? Var ise bu nederece etik bir davranıştır? Bu soruya cevap verilmemesi “sukut ikrardan gelir” demekmidir?
Dr. Solerno’nun lisansının iptali ile ilgili yazışma: (http://w3.health.state.ny.us/opmc/factions.nsf/cd901a6816701d94852568c0004e3fb7/4c176d01581dc6d885256b13005a6cb8/$FILE/lc153248.pdf)
Senato komisyonu başkanı Senatör Charles E Grassley’in FDA başkanına yazdığı yazılar: (http://grassley.senate.gov/public/releases/2006/12132006.pdf)
Türkiye'de yapılan ve devam eden KETEK araştırmaları:
Telithromycin in Acute Exacerbation of Chronic Bronchitis.
This study is currently recruiting participants.
Verified by Sanofi-Aventis, April 2007
| Study Type: | Interventional | ||||||
| Study Design: | Treatment, Non-Randomized, Open Label, Uncontrolled, Single Group Assignment, Safety/Efficacy Study | ||||||
| Official Title: | Multicenter Non Comparative Phase IV Study on the Safety and Efficacy of Telithromycin 800 mg Per Day for 5 Days in the Treatment of Acute Exacerbation of Chronic Bronchitis in Adults. | ||||||
| Study Director: | Edibe Taylan | Sanofi-Aventis | |||||
| Study ID Numbers: | HMR3647A/4022 | ||||||
| First Received: | February 6, 2006 | ||||||
| Last Updated: | April 23, 2007 | ||||||
| ClinicalTrials.gov Identifier: | NCT00288223 | ||||||
| Health Authority: | Turkey: Ministry of Health | ||||||
ClinicalTrials.gov processed this record on November 16, 2007
Türkiyede biten çalışma: PERSPECTIVE: Telithromycin - Acute Exacerbation of Chronic Bronchitis
This study has been completed.
Purpose
Primary Objective:
- The primary objective of the study is to demonstrate the superiority of telithromycin over azithromycin and over cefuroxime axetil in the reduction of Streptococcus pneumoniae (Sp) strains resistant to beta-lactams or macrolides at the Test of Cure (TOC) visit in the sputum of patients with Sp detected at the start of the study (Visit 1).
|
Study Type: |
Interventional | |
| Study Design: | Treatment, Randomized, Open Label, Active Control, Parallel Assignment, Efficacy Study | |
| Official Title: | An Open-Label, Randomized, Multicenter, Clinical Study to Compare the Effects of Telithromycin, Azithromycin and Cefuroxime Axetil on the Penicillin or Macrolide Resistance of Streptococcus Pneumoniae in Patients With Acute Exacerbation of Chronic Bronchitis | |
| Enrollment: | 5660 | |
| Start Date: | January 2004 | |
| Please refer to this study by its ClinicalTrials.gov identifier: NCT00132938
Locations: |
||
| United States, New Jersey, Belgium, France, Hungary, Morocco, Spain, Tunusia, Turkey | ||
E-posta : ctulunay@medicine.ankara.edu.tr