Son senelerde “kanıta dayalı tıp” her yerde kullanılmaya başlandı ve buna dayanarak “kanıta dayalı farmakoterapi” diye bir terim gelişti. Bu başlangıçta çok bilimsel ve doğru bir yöntemdi. Yeni bir ilacın veya tedavi yönteminin insanlar üzerinde kullanılabilmesi için bunların “GCP, Good Clinical Practice”, “İyi Klinik Uygulamalar” prensiplerine gore (uygun sayıda denek, uygun metodoloji, uygun istatistik vs) denenmesi ve uygun bulunanların hastalarda kullanılması gerekmekteydi… Başlangıçta böyle bilimsel ve dürüst prensiplerle yola çıkılan yöntem kısa bir sure sona özellikle “big pharma” denilen büyük ilaç firmalarının aç gözlü yöneticileri, pazarlamacıları ve bunlara göbekten bağlanan satılık bilim adamları tarafından dejenere edilerek “sahtekarlığa dayalı farmakoterapi” haline getirilmiştir…
Bunun örneklerini “Acı İlaç, haberler ve Farmamedya” arişivlerinde bulabilirsiniz. Başlangıçta, özellikle iyi niyetli genç arkadaşlar, bu yazılara üzülüyorlar ve diğer taraftan da yazılanlara bir cevap bulamıyorlardı. Fakat son-3-4 yılda artık mızrak kılıfa girmez hale geldi. ABD de açılan davalar dolayısı ile kirli çamaşırların çoğu ortaya çıktı ve çıkmayada devam ediyor. Her geçen gün, özellikle ilaç firmaları tarafından doğrudan veya dolaylı olarak yapılan araştırmalara, bir çok kişi şüpheyle bakmaya başladı… Eğer yapılan klinik araştırmalar, yayınlanan makalelere inanamaz isek ilaçları nasıl değerlendireceğiz? Bu gün HTA (health technology assessment), kanıta dayalı bilgilere dayanmaktadır. (HTA: ilaç, tedavi-girişim veya tıbbi aletlerin medikal, ekonomik, sosyal ve etik yönlerini bilimsel verileri inceleyerek halk sağlığı için analiz yapan bir yöntemdir. HTA araştırma ile karar verme arasında bir köprüdür ve geri ödeme mekanizmasının temelini teşkil eder).
Kısa bir süre önce SEROQUEL, LUSTRAL, NEURONTİN, http://klinikfarmakoloji.com/?q=node/326, (http://klinikfarmakoloji.com/?q=node/463, http://klinikfarmakoloji.com/?q=node/456, http://klinikfarmakoloji.com/?q=node/392 ...) ve diğer ilaçlarla ilgili oynan oyunları sizlere anlatmıştık… Anlattıkta ne oldu??? Demişlerki “Akıllı olanlar sebepler konusunda tartışırlar. Ama nihai kararı sonucta surekli aptallar verir...!" Biz tartışanlar kesimindeyiz! Gerisini bunu kullanan ve kullandıranlar düşünsün!!!!
Bu ay New England Journal of Medicine’de Neurontin ile ilgili bir araştırma yayınlandı (Vedulaa SS ve ark., Outcome reporting in industry-sponsored trials of gabapentin for off-label use, NEJM, 361: 1963-1971,2009, bkz:http://www.klinikfarmakoloji.com/?q=node/598). Bu çalışmada Pfizer ve Parke-Davis (Warner Lambert’in bir kolu idi ve sonra Pfizer tarafından satın alındı) tarafından yapılmış 21 klinik çalışma değerlendirilmiştir. Bu çalışmalardan 3 tanesi Neurontin’in migren proflaksisinde kullanımı, 3 tanesi bipolar bozukluklarda, 9 tanesi nöropatik ağrıda, altı tanesi nosiseptif ağrıda, 2 taneside genel ağrı ve nöropatik ağrıda kullanımı ile ilgilidir. Çalışmaların yanlız 18 tanesi için protokol hazırlanmış, 3 tanesi rastgele yapılmıştır. Çalışmalardan 13 tanesi tam makale, editöre mektup ve derleme şeklinde (negatif çalışmaların sonuçlarını harmanlayarak, pozitfleştirilerek) yayınlanmıştır. Bu yayınlanan 12 çalışmanın 8 tanesinde çıktılar (outcome) araştırma protokollarından farklı olarak tanımlanmıştır. Yani sonuçlar değiştirilmiştir. Altı çalışmada ise sonuçlara göre yeni primer sonuçlar ilave edilmiştir. Beş çalışmada ise protokolda belirtilen primer çıktılar değil, işlerine gelen çıktılar kullanılmıştır. Yani Pfizer sonuçlarla istediği gibi oynayarak tüm dünyayı kandırmıştır. Bu makaleler bir taraftan sağlık otoritelerine ruhsat müracaatı sırasında verilmiş, bir kısmı geri ödeme kurumlarına verilmiş ve tümü doktorları kandırmak için kullanılmıştır. Bundan bizde nasibimizi aldık. Geçen sene yine bu konu ile ilgili yazdığımız bir yazıya (Yeni bir Pfizer klasiği: Neurontin.... Leventin anısına.... http://www.klinikfarmakoloji.com/?q=node/326) Pfizer Türkiye medikal direktörü sayın Dr. Hüseyin Demircan’ın dayandığı referansların bazılarıda bu sahte makaleler... ne yapalım sağlık olsun!!!
Gabapentin, original olarak FDA tarafından epilepsi tedavisine ek olarak onaylanmıştır. Daha sonra, etik veya etik dışı, çeşitli pazarlama yöntemleri ile off-label (onaylanmamış endikasyonlarda) olarak, migren proflaksisi, nöropatik ağrı, bipolar bozukluklar ve nosiseptif ağrı gibi durumlarda yaygın bir şekilde kullanılmaya başlandı.
Pennsylvania Üniversitesi Biyoeteik merkezi başkanı Prof. Artur Caplan “son zamanlarda gördüğüm, en etik dışı olay. İnsanlar şaibeli araştırmalar vasıtası ile, endikasyonlarla istedikleri gibi oynuyorlar” derken, diğer taraftan FDA in tüm klinik araştırmaları denetleme yetkisi olduğuna dikkati çekti. Pfizerde halen kendileri tarafından desteklenen 1.245 klinik çalışma olduğunu açıklayarak, kontrolün nekadar zor olduğuna işaret etti.
Public Citize’den Sydney Wolf, bu tip sahtekarlıklar için para cezasının yeterli olmadığını, hapis cezası da verilmesini öne sürdü. Birleşik Devletler Savcılık ofisi 22 Ekim 2009 da yayınladığı bültende, bu sene ilaç firmalarının sahtekarlıklarından dolayı 6.8 milyar dolar (son 15 senede 23 milyar dolar) cezakesildiğini ve bunun 2.3 milyar dolarının Pfizer’e ait olduğunu bildirdi (www.usdoj.gov/USAO/MA)
Son 15 yılda Massachusets savcılığı tarafında 50.000.000 dolar üzerindek cezalara bazı örnekler:
Sene
Davalı
Ceza
2009
Pharmacia & Upjohn Company (Pfizer)
$2,300,000,000
2009
Aventis Pharmaceuticals, Inc.
$96,579,241
2007
Bristol-Myers Squibb Co., Apothecon, Inc.
$515,000,000
2006
Schering-Plough Corp., through its subsidiary Schering Sales Corp.
$435,000,000
2005
Serono, Inc.
$704,000,000
2005
SmithKline Beecham Corp., d/b/a GlaxoSmithKline
$150,000,000
2005
Boston Scientific Corp.
$74,000,000
2004
Pfizer Corp., subsidiaries Warner Lambert, Inc. & Parke-Davis
$430,000,000
2003
Bayer Corp.
$257,200,000
2003
SmithKline Beecham Corp., d/b/a GlaxoSmithKline
$87,600,922
2001
TAP Pharmaceutical Products, Inc.
$875,000,000
2000
National Medical Care
$486,000,000
1997
Damon Clinical Laboratories, Inc.
$119,000,000
1994
C.R. Bard, Inc.
$61,000,000
Ekteki dosyalarda neurontin ile ilgili uzman raporları ve NEJM makalesine (altta özeti verilmiştir) esas teşkil eden sonuçları değiştirlmiş makalelerin detaylarını bulabilirsiniz.
Outcome Reporting in Industry-Sponsored Trials of Gabapentin for Off-Label Use
S. Swaroop Vedula, M.D., M.P.H., Lisa Bero, Ph.D., Roberta W. Scherer, Ph.D.,
and Kay Dickersin, Ph.D.Nn Engl J Med 361;20 nejm.org november 12, 2009
Background
There is good evidence of selective outcome reporting in published reports of randomized
trials.
Methods
We examined reporting practices for trials of gabapentin funded by Pfizer and
Warner-Lambert’s subsidiary, Parke-Davis (hereafter referred to as Pfizer and Parke-
Davis) for off-label indications (prophylaxis against migraine and treatment of bipolar
disorders, neuropathic pain, and nociceptive pain), comparing internal company
documents with published reports.
Results
We identified 20 clinical trials for which internal documents were available from
Pfizer and Parke-Davis; of these trials, 12 were reported in publications. For 8 of
the 12 reported trials, the primary outcome defined in the published report differed
from that described in the protocol. Sources of disagreement included the introduction
of a new primary outcome (in the case of 6 trials), failure to distinguish between
primary and secondary outcomes (2 trials), relegation of primary outcomes to secondary
outcomes (2 trials), and failure to report one or more protocol-defined
primary outcomes (5 trials). Trials that presented findings that were not significant
(P≥0.05) for the protocol-defined primary outcome in the internal documents either
were not reported in full or were reported with a changed primary outcome. The
primary outcome was changed in the case of 5 of 8 published trials for which statistically
significant differences favoring gabapentin were reported. Of the 21 primary
outcomes described in the protocols of the published trials, 6 were not reported at
all and 4 were reported as secondary outcomes. Of 28 primary outcomes described
in the published reports, 12 were newly introduced.
Conclusions
We identified selective outcome reporting for trials of off-label use of gabapentin.
This practice threatens the validity of evidence for the effectiveness of off-label interventions.